Ook in 2018 richt NS zich op het zo goed mogelijk presteren op het hoofdrailnet, inclusief de HSL-Zuid, het verder verbeteren van de reis van deur tot deur en de realisatie van stations van wereldklasse. We blijven ons met partners inzetten voor het bereikbaar houden van Nederland.

Concessie

NS is goed op weg naar de midterm review in 2019. Komend jaar blijft de focus liggen op zo goed mogelijke prestaties voor onze reizigers op het hoofdrailnet. Daarnaast kijken we welke vraagstukken er leven in de regio en welke bijdrage NS daar kan leveren aan het verbeteren van de mobiliteit.

Sinds de dienstregeling 2018 rijdt NS zeven dagen per week een tienminutentrein tussen Amsterdam, Utrecht en Eindhoven. Dat betekent voor reizigers een kortere wachttijd en hogere zitplaatskans. In totaal rijden er per werkdag zo’n 130 treinen meer.

Om de prestaties van onze diensten op de HSL (Eindhoven-Den Haag en IC direct) hoog te houden en de voorbereiding van de introductie van nieuwe diensten (Eurostar en IC Brussel) op de HSL in goede banen te leiden, is in 2017 het Verbeterprogramma IC direct gestart. Dat programma vervolgen we in 2018. Ondanks de voortdurende focus op prestatieverbetering op de HSL, zal de introductie van IC Brussel in 2018 leiden tot een tijdelijke dip in de prestaties door toegenomen drukte en complexiteit op de HSL-Zuid.

Nieuwe treinen

NS investeert fors in nieuwe treinen. Afgelopen jaar introduceerden we nieuwe Sprinters van het type Flirt in het Nederlandse landschap, vanaf september 2018 en in 2019 neemt NS de Sprinters van CAF in gebruik. Dat levert 20.000 extra zitplaatsen op. De trein voldoet aan strenge technische eisen, is energiezuinig en beschikt over brede deuren. Een schuiftrede maakt in- en uitstappen gemakkelijker, transparantie en meer licht verbeteren het veiligheidsgevoel in de trein. NS heeft ook 79 nieuwe enkeldeks Intercity’s besteld. De nieuwe treinen komen naar verwachting vanaf de dienstregeling 2021 in dienst. Het gaat hierbij om treinen met in totaal 25.000 zitplaatsen die op het reguliere netwerk en de HSL kunnen rijden.

Innovaties

Eind november 2017 heeft NS een innovatiestudio geopend. Hier sleutelen we aan onze ambitie om ‘dé reisgids van het openbaar vervoer’ te worden en ontwikkelen we innovaties die hierbij passen. Voorbeelden zijn via de smartphone zien waar zitplaatsen zijn in een trein, of onderweg kijken waar de hoofdconducteur is en direct een vraag stellen via de Reisplanner app. In 2018 gaan we verder met het ontwikkelen van zulke nieuwe diensten voor onze reizigers. Onder de naam NS Flex hebben we in 2017 het reizen op rekening geïntroduceerd bij een kleine groep bestaande klanten. Ze betalen dan achteraf voor hun treinreizen. Als deze proef succesvol verloopt, volgt een gedoseerde invoering in 2018.

Organisatie

In 2017 is NS gestart met een bedrijfsbreed programma om een cultuur van openheid, aanspreekbaarheid en voorbeeldgedrag binnen de hele organisatie te bevorderen. Doel is een borging van de integere bedrijfscultuur en continu aandacht voor gedrag en integriteit binnen NS. Dat zetten we ook in 2018 voort.

NS wil een aantrekkelijke werkgever zijn waar iedereen zich thuis voelt. We stimuleren het aantrekken van vrouwen, medewerkers met een migratie-achtergrond en mensen met een arbeidsbeperking. In 2020 willen we 200 duurzame banen voor mensen met een arbeidsbeperking gecreëerd hebben bij alle bedrijfsonderdelen.

Buitenlandse activiteiten

Abellio UK is geprekwalificeerd om te bieden op de Southeastern-concessie en de East Midlands-concessie in 2018. Eind december 2017 heeft Abellio UK een bieding gedaan voor de exploitatie van de Wales and Borders-concessie, samen met Carillion en Aecom. Echter als gevolg van de failissementsaanvraag van Carillion in januari 2018, heeft Abellio UK besloten zich terug te trekken uit dit biedingsproces. In bestaande concessies investeert Abellio UK in onder meer extra zitplaatsen, snellere reistijden en een betere reisbeleving. Abellio Duitsland start in 2018 met de concessies Rhein-Ruhr Express (RRX) en de Dieselnetz Sachsen Anhalt (DISA). Daarnaast richt Abellio Duitsland zich op de voorbereiding van de concessies Stuttgarter Netz (STN), S-Bahn Rhein-Ruhr (SBRR) en Ruhr-Sieg-Netz (RSN2).

Financiën

Mede voor de HRN-concessie 2015-2024 investeert NS momenteel en de komende jaren flink in treinen, stations en systemen. NS verwacht op basis van het NS-concernplan en de daarin opgenomen resultaatverbeteringsinitiatieven, dat de beschikbare kasstroom alsmede de financieringscapaciteit en de beschikbaarheid van een restwaarderegeling voor het rollend materieel ten behoeve van het hoofdrailnet voldoende is om het NS-investeringsprogramma van circa € 4 miljard tot en met 2022 uit te voeren.

Ontwikkelingen op de lange termijn

Vraag en aanbod

Nederland staat de komende decennia voor grote economische, sociale en duurzaamheidsuitdagingen. Verstedelijking zet door, niet alleen in de Randstad maar ook in andere stedelijke gebieden zoals Eindhoven, Arnhem-Nijmegen en Groningen. De mobiliteitsvraag blijft daarmee groeien, gedreven door grotere bevolkingsdichtheid gekoppeld aan schaarste van ruimte. De groei van de ‘hubs’ Schiphol, de Rotterdamse haven en de ict-hub (geconcentreerd in Amsterdam, Eindhoven en Groningen) versterkt dit. Als gevolg van de groeiende en geconcentreerde mobiliteitsvraag dreigt de Randstad dicht te slibben en ontstaan knelpunten op verschillende punten in het mobiliteitssysteem: in de vorm van toenemende congestie en vertragingen op de weg, problemen met uitstoot en ruimtebeslag in dichtbevolkte gebieden en volle treinen. De gebieden waar het rustig is, hebben hun eigen uitdagingen: het collectieve mobiliteitsaanbod staat hier onder druk. Toch is het van maatschappelijk belang om juist ook deze delen van Nederland goed te ontsluiten en de mobiliteit te bieden die voor iedereen belangrijk is. Dat vraagt om innovatieve, slimme en op maat gemaakte oplossingen.

Vormen van vervoer

Daarnaast verandert het mobiliteitslandschap de komende jaren snel. Nieuwe vormen van (elektrisch, zelfrijdend, vraaggestuurd) vervoer over de weg en op het spoor moeten naadloos onderdeel gaan uitmaken van het mobiliteitssysteem. Dit wordt versterkt door de snelle ontwikkeling van ICT, (big) data en (duurzame) energie. Daarbij zien we bovendien dat met name jongere generaties anders aankijken tegen mobiliteit, met een verschuiving van bezit naar gebruik. Het realiseren van goede verbindingen die aansluiten op de behoeften van reizigers, bedrijven en instellingen blijft een uitdaging waar NS graag een bijdrage aan levert.

Implementatie LTSA

Inspelend op de toenemende mobiliteit werkt NS richting 2028 samen met partners, zoals ProRail en het ministerie van IenW, aan de afspraken uit de Lange termijn Spoor Agenda (LTSA). Een onderdeel hiervan is het Programma Hoogfrequent Spoor (PHS). Door met zes keer per uur een Intercity te laten rijden op de belangrijkste verbindingen neemt de vervoerscapaciteit fors toe. Met de frequentieverhoging van de Intercity Amsterdam-Eindhoven per dienstregeling 2018 hebben we hierin een belangrijke stap gezet. NS zet zich volop in om ook in de komende jaren de LTSA verder te realiseren. NS en ProRail hebben gezamenlijk een studie gedaan naar mogelijke volgende corridors waarbij een verhoging van de frequentie naar meer intercity’s per uur wenselijk is. Hieruit kwamen de corridors Schiphol-Utrecht-Nijmegen en Breda-Eindhoven naar voren als corridors met de hoogste urgentie.

Anticiperen op verdere groei met mobiliteitsvisie

Ook ná de realisatie van de LTSA staat Nederland voor grote economische, maatschappelijke en duurzaamheidsuitdagingen. NS werkt met meerdere partijen aan een gezamenlijke lange termijn mobiliteitsvisie voor Nederland. Dat gebeurt onder meer in het door het ministerie van IenW geregisseerde OV toekomstbeeld met alle partijen uit de OV-sector: centrale en decentrale overheden, ProRail en vervoerders, waaronder NS. Ook de mobiliteitsaanbieders zien steeds meer de noodzaak om uitdagingen samen en integraal aan te pakken. NS neemt als mede-initiatiefnemer deel in de Mobiliteitsalliantie met organisaties uit de werelden van fiets, (vracht)auto, veren, bus, tram, metro en trein. Bovendien werkt NS in de Randstad nauw samen met de drie stadsvervoerders van Amsterdam, Rotterdam en Den Haag (‘Transport4randstad’: NS, GVB, RET en HTM).
De rode draad die zich aftekent in deze mobiliteitsvisies is dat Nederland behoefte heeft aan een integraal mobiliteitssysteem met een sterk OV. Een belangrijke sleutel daarvoor ligt in een snellere en gemakkelijkere deur-tot-deurreis en betere internationale ontsluiting van Nederland. NS werkt hier samen met partners (andere vervoerders, marktpartijen en in samenspel met landelijke en regionale overheden en stadsregio's) hard aan. Dat doen we door onder andere aansluitingen tussen verschillende vervoersmodaliteiten te optimaliseren, het voor-en natransport te verbeteren met bijvoorbeeld de OV-fiets en goede fietsenstallingen en door te werken aan een steeds betere reisplanner en reisinformatie. In 2018 werken wij verder aan concretisering van deze plannen.

Ontwikkelingen marktordening Nederlandse spoormarkt

Drie ontwikkelingen zullen de komende jaren van invloed zijn op de inrichting van de Nederlandse spoormarkt en daarmee op de positie en de rol van NS: keuzes over de marktordening op het Nederlandse spoor door het kabinet, het besluit tot herpositionering van ProRail door het kabinet en Europese besluitvorming over het Vierde Spoorwegpakket. NS volgt deze ontwikkelingen nauwgezet. De insteek van NS daarbij is dat deze ontwikkelingen faciliterend moeten zijn aan de eerdergenoemde mobiliteitsuitdagingen waar Nederland de komende decennia voor staat; daarmee zetten we de reiziger op 1, 2 en 3.