Beschrijving Duitse spoormarkt
De Duitse regionale spoormarkt heeft een omvang van ongeveer € 10 miljard per jaar en een netwerk van zo'n 670 miljoen treinkilometers per jaar. Die markt is sinds 2003 geliberaliseerd en de verantwoordelijkheid voor de organisatie ligt bij de zestien Duitse deelstaten, die hun regionale markt allemaal op hun eigen wijze besturen. Dit heeft geleid tot de oprichting van 27 regionale OV-autoriteiten die ieder een eigen aanbestedingsregime hanteren, en daarmee tot een grote stroom potentiële concessies. Er is een constante toevoer van aanbestedingen op de markt, die tot ver in 2019 zal aanhouden. In 2018 komt het netwerk Elbe-Spree op de markt, dat met meer dan 26 miljoen treinkilometers in vier deelconcessies de grootste bieding ooit op de Duitse spoorwegmarkt zal zijn.
Het aantal spelers dat met het staatsbedrijf Deutsche Bahn (DB) AG concurreert, bleef toenemen. In 2016 werden de meeste contracten aan andere exploitanten dan DB gegund. In 2017 waren er minder aanbestedingen, maar de meeste daarvan werden gewonnen door DB. DB exploiteert nog steeds ongeveer 66% van het regionale spoorwegvervoer in Duitsland.
In Duitsland heeft Abellio brutocontracten met de OV-autoriteiten, wat betekent dat Abellio Duitsland per treinkilometer voor haar dienstverlening betaald krijgt. Het opbrengst-/tariefrisico komt voor rekening van de vervoersautoriteit. Bovendien wordt het inflatierisico afgedekt via passende escalatieformules. Daarom hebben de brutocontracten een laag risicoprofiel.
Spoorconcessies van Abellio Duitsland
In Duitsland blijft Abellio actief in drie regio's met in totaal zes concessies. In Noordrijn-Westfalen worden met Abellio Rail Nordrhein-Westfalen vier spoorwegconcessies geëxploiteerd: Emscher Ruhrtal-Netz, Ruhr-Sieg-Netz, Der Mungstener en Niederrhein-Netz. In Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen wordt met WestfalenBahn de concessie Emsland- und Mittelland-Netz geëxploiteerd. In Midden-Duitsland wordt met Abellio Rail Mitteldeutschland het Saale-Thüringen-Sudharz Netz (STS) geëxploiteerd. Tevens gaat Abellio door met het mobiliseren van het DISA-netwerk in Midden-Duitsland, de Rhein-Ruhr-Express, S-Bahn Rhein-Ruhr en Ruhr-Sieg-Netz 2 in NRW en ook in Zuid-Duitsland (Abellio Rail Baden-Württemberg) om klaar te zijn voor het exploiteren van de spoorwegconcessie Stuttgarter Netz in 2019. De concessies die momenteel worden geëxploiteerd, zijn:
| Emscher Ruhrtal- Netz | Ruhr-Sieg-Netz | Der Müngstener (S7) | Niederrhein- Netz | Emsland- und Mittelland-Netz | Saale- Thüringen-Südhartz-Netz |
| ABRN | ABRN | ABRN | ABRN | WestfalenBahn | ABRM |
begin | 2005 | 2007 | 2013 | 2016 | 2015 | 2015 |
einde | 2019 | 2019 | 2028 | 2028 | 2030 | 2030 |
reizigers per dag (ongeveer) | 2.000 | 22.000 | 13.000 | 19.000* | 35.000 | 23.000 |
punctualiteit (5 min.) | 98,3% | 95,2% | 97,0% | 92,5% | 88,1% | 92,6% |
treinstellen | 3 | 17 | 9 | 21 | 28 | 35 |
- *
schatting, geen geverifieerde cijfers beschikbaar
De concessies in de mobilisatiefase zijn:
| Rhein-Ruhr-Express (RRX) – RE1/RE11 | S-Bahn Rhein-Ruhr (deelconcessie B) | Ruhr-Sieg-Netz 2 | Stuttgarter Netz / Neckartal | Dieselnetz Sachsen- Anhalt |
begin | december 2018 en medio 2020 | december 2019 | december 2019 | juni 2019, december 2019 en juni 2020 | december 2018 |
einde | december 2033 | december 2034 | december 2034 | december 2032 | december 2032 |
reizigers per dag (verwacht) | 40.000 | 80.000 | 17.000 | 25.000 | 17.000 |
treinstellen | 29 | 29 | 18 | 48 | 54 |
Overzicht 2017
Abellio Duitsland is op dit moment met een jaaromzet in 2017 van € 245,7 miljoen de op drie na grootste treinexploitant in Duitsland. Abellio heeft de afgelopen jaren een goede concurrentiepositie op de Duitse spoormarkt opgebouwd en enkele concessies gewonnen.
Abellio zet in op beheerste groei. Daarmee kiezen we voor selectief en verstandig inschrijven, professionele mobilisatie en commerciële exploitatie. Eind 2017 is Abellio enig aandeelhouder van WestfalenBahn geworden. Vóór deze overname had WestfalenBahn vier eigenaren: Abellio, moBiel GmbH, Mindener Kreisbahnen GmbH en Verkehrsbetriebe Extertal GmbH, met elk 25% van de aandelen.
In Midden-Duitsland ging de STS-concessie in december het derde jaar van exploitatie in. De algehele prestaties zijn bevredigend, maar door de talrijke werkzaamheden van DB Netz aan de infrastructuur kon Abellio Rail Mitteldeutschland niet haar volledige potentieel realiseren.
Van de regionale vervoersorganisatie in Westfalen-Lippe (NWL) ontving Abellio Rail NRW dit jaar opnieuw de gouden medaille voor hoge kwaliteit. Voor het derde jaar op rij stond Abellio bovenaan in alle drie categorieën: punctualiteit, dienstverlening en voertuigconditie. WestfalenBahn eindigde als tweede.
Vooruitzichten voor 2018
De markt zal naar verwachting stabiel blijven. Abellio zal selectief en verstandig blijven bieden. In 2018 zullen we starten met de exploitatie van Rhein-Ruhr-Express (RRX) en Dieselnetz Sachsen Anhalt (DISA). Tevens gaan we ons richten op de mobilisatie van onze andere concessies zoals Stuttgarter Netz (STN), S-Bahn Rhein-Ruhr (SBRR) en Ruhr-Sieg-Netz (RSN2).
Organisatie en medewerkers
We hebben een collectieve tarievenovereenkomst getekend met de vakbond Gewerkschaft Deutscher Lokomotivführer (GDL). In de nieuwe overeenkomst is een werkweek van 39 uur in plaats van 40 uur vastgelegd, ingaande 1 januari 2018. Dit zal later worden teruggebracht tot 38 uur.
Nieuwe treinen
Abellio Duitsland heeft via een operationele lease nieuw rollend materieel besteld: voor Stuttgarter Netz zullen 48 Bombardier Talent 2-treinen worden vervaardigd. De treinen voor Abellio, die eigendom zijn van OV-autoriteit Nahverkehrsgesellschaft Baden-Württemberg (NVBW), zijn 26 elektrische treinstellen met drie wagons en 22 elektrische treinstellen met vijf wagons. De eerste trein is eind oktober in de fabriek van Bombardier in Hennigsdorf aan het publiek gepresenteerd, in aanwezigheid van de minister van transport van Baden-Württemberg, Winfried Hermann.
Voor het DISA-netwerk zal Abellio 54 Coradia Lint 1-treinen van Alstom verwerven, die worden gefinancierd door en eigendom zijn van NS Financial Services Company Limited (NSFSC). De eerste nieuwe trein is in november 2017 bij Alstom in Salzgitter aan het publiek gepresenteerd.
Omdat Abellio enig aandeelhouder van WestfalenBahn is, is het volledige rollende materieel nieuw in de Abellio-portfolio. In het Emsland- en Mittelland-netwerk (EMIL) doen vijftien Flirt-treinen en dertien dubbeldeks KISS-treinen dienst.
Werkplaats in aanbouw
In Pforzheim zal voor Stuttgarter Netz een onderhoudshal worden gebouwd met drie sporen met een totale lengte van 120 meter. Deze stad in de buurt van Stuttgart in Baden-Württemberg heeft van oudsher een traditie op het gebied van treinen en is ideaal gelegen in het routenetwerk. Naar verwachting zullen de bouwwerkzaamheden tijdig vóór de exploitatie begin 2019 worden voltooid.